Voorwerpen en gebruiken

De native Americans kennen vele gebruiksvoorwerpen die uniek zijn. We bespreken er een paar die meer licht werpen op de cultuur. Ook kennen de verschillende stammen gebruiken die alleen toebehoren aan hun cultuur. Een van die gebruiken is dans en muziek. We leggen kort uit wat de dans en muziek betekenen voor de Native Americans.

Voorwerpen

Hoofdtooi

Hoofdtooien hebben een diepe spirituele en culturele betekenis en worden voornamelijk gedragen door North- en South-Plains stammen. De hoofdtooi wordt met de hand gemaakt van veren van adelaars. Adelaars worden beschouwd als de grootste vogel in de lucht en de stammen geloven dat zij de macht hebben om de drager van de hoofdtooi te beschermen tegen kwaad.
De hoofdtooien zijn altijd verschillend, afhankelijk van de drager. Het symboliseert het leiderschap waarbij het aantal veren de positie hiervan toont.

Niet alle stammen dragen een hoofdtooi. Ze worden alleen gedragen door bepaalde stammen en zijn gereserveerd om te dragen tijden speciale gelegenheden.

De veren op de hoofdtooi werden ooit verdiend tijdens bepaalde strijd met een vijand. Wanneer een veer wordt toegekend en welke betekenis deze heeft zie je hieronder.

Symboliek van de veren

  1. Een lok paardenhaar op een veer liet zien dat de krijger in aanraking is geweest met een vijand. Het plukje paardenhaar wordt boven aan de punt van de veer bevestigd.
  2. Een rood geverfde veer geeft aan dat de drager gewond is geraakt in de strijd.
    De hele veer is gedompeld in rode verf
  3. Een inkeping in de veer toont aan dat de eigenaar de hoofdhuid van een vijand heeft genomen. Midden in de veer wordt een driehoekje ‘weggeknipt’.
  4. Een rode vlek is een teken dat de drager een vijand heeft gedood. Op de veer wordt een rode stip geschilderd.
  5. Als de punt van de veer aan de bovenkant is afgesneden dan geeft dit aan dat de strijder de keel van de vijand heeft doorgesneden. 
  6. Een geplukte veer symboliseert grote moed die in vijf veldslagen is getoond. Een groot deel van de veer wordt geplukt waardoor alleen de bovenkant en onderkant nog veertjes heeft. Het middenstuk is kaal.
  7. Een gespleten veer toont aan dat de eigenaar meerdere keren gewond is geraakt.
    De veer wordt geheel gespleten zodat er twee halve veren ontstaan.

 

Veren van jonge adelaars zijn wit en symboliseren kracht. Veren van oudere vogels zijn donkerder en symboliseren wijsheid.


De dromenvanger

Een dromenvanger is een met de hand gemaakte ring waarop een web of net is geweven. 
Materialen die traditioneel werden gebruikt zijn wilgentakken voor de ring en touw of pees voor de vorming van het web of net. De ring en web werden soms versierd met heilige kralen en veren.

Veel mensen zijn in de veronderstelling dat de dromenvanger bedacht is door de Sioux. Maar in werkelijkheid blijkt dat dit de Chippewa is.

De dromenvanger beeldt een spinnenweb uit en werd meestal opgehangen bij de wieg of kribbe van een kind, en er werd gezegd dat 'ze alles wat kwaad is vangen en vasthouden zoals een spinnenweb alles vangt en vasthoudt wat ermee in contact komt'. De eerste dromenvangers waren niet groter dan een kleine 10 cm.

Het duurde niet lang voordat andere stammen de dromenvanger ook gingen gebruiken. Dit kwam door de onderlinge contacten tussen de stammen en de gemengde huwelijken. Hierbij kwam het voor dat de betekenis van de dromenvanger veranderde. Zo zag de Lakota-cultuur de dromenvangers als 'het web van het leven', met zijn vele goede en slechte keuzes. De dromenvanger is in hun beeld een voorwerp om de slechte ideeën van de samenleving uit de goede te filteren, zodat de mensen hun dromen en visioenen bereiken.  


Kralen 

Kralen werden traditioneel gebruikt om allerlei voorwerpen mee te versieren, van messenkokers tot kleding en schoenen (mocassins). Ook werden de paarden vaak met voorwerpen versierd die van kralen zijn gemaakt.

Voor de komst van de Europeanen werden kralen gemaakt van allerlei beschikbare materialen zoals koraal, schelp en hout.
Met de komst van de Europeanen naar Amerika, werden Venetiaanse glaskralen geïntroduceerd bij de inheemse bevolking. Ook andere Europeaanse landen, zoals Nederland, Engeland, Frankrijk en de Bohemen, brachten kralen mee en introduceerde ze bij de stammen.  Ze waren immens populair bij de Native Americans.

Naast dat deze kralen de oude kralen vervingen en vanaf toen gebruikt werden in allerlei voorwerpen, kreeg de kraal ook een andere betekenis. Ze werden gebruikt als ruilmiddel in de handel.

Tegenwoordig symboliseert kralenwerk het Indiaanse erfgoed. 


Pijpen

Er zijn verschillende soorten pijpen die door bepaalde stammen werden gebruikt.
Het ontwerp en de symboliek verschilden tussen de verschillende naties, en de rituelen, pijpstijl en rookmedium waren ook verschillend tussen stammen en regio's.

  1. De Heilige Pijp of Vredespijp
    Dit is de pijp die bij ons het meest bekend is door Hollywood en boeken. Deze werd gebruikt tijdens meerdere gelegenheden:
    1. In gebedsoffers
    2. Bij het aangaan van een ceremoniële toezegging
    3. Om een verdrag of verbond te bezegelen
    4. Voor overgangsrituelen
    5. Om de ziel zuiver te houden
  1. De Oorlogspijp
    Deze werd gerookt door krijgers voordat ze ten strijde trokken. Het was versierd met rode veren, die bloed symboliseerden.
  2. De Medicijnpijp
    Deze werd ceremonieel gebruikt voor genezingsdoeleinden door medicijnmannen, sjamanen en genezers.

Maskers

De twee belangrijkste soorten Indiaanse maskers zijn geestmaskers en portretmaskers. Een geestenmasker is de meest voorkomende vorm.  Ze stellen vaak een dier voor. Bij het dragen van de masker neemt de drager de personificatie aan van het wezens die het masker vertegenwoordigt. Zo konden ze de bovennatuurlijke wereld betreden tijdens de dans. Ze vertegenwoordigen ook verwantschap tussen mens en natuur en de toewijding naar de zoektocht van evenwicht en harmonie in de hele kosmos.
Hout is het meest gebruikte materiaal voor het maken van de masker, maar maskers zijn ook soms gemaakt van stof, maïsschillen, leer, kalebassen, schelpen, veren en metaal. De meeste maskers combineren verschillende materialen.  


Tipi's

Een tipi kenmerkt zich door de rookflappen aan de bovenzijde van de constructie. Ze zijn gemaakt van dierenhuiden of pelzen die gespannen zijn op een raamwerk van houten palen. De tipi beschermt de bewoner tegen alle weersinvloeden. Het zorgt voor warmte in de winter, is koel in de zomer en houdt de regen buiten.  Tipi's kunnen snel worden gedemonteerd en opgeborgen wanneer mensen moeten verhuizen en kunnen snel worden gereconstrueerd wanneer ze zich in een nieuw gebied vestigen. Ze waren belangrijk voor de voornamelijk nomadische stammen.
Vaak werden tipi’s geplaatst op volgorde van rangorde en of de rollen binnen de gemeenschap. De ingang lag meestal naar het oosten gekeerd, de plek waar de zon opkomt.
Ze zijn nog steeds in gebruik bij sommige stammen, maar nu voornamelijk voor ceremoniële doeleinden in plaats van voor het dagelijks leven. Moderne tipi's hebben meestal een canvas bekleding.


Mounds

Mounds zijn met de hand gemaakte heuvels van aarde door de Native Americans. De vormen van mounds variëren. Het kunnen afgeplatte piramides zijn, ronde koepels of nauwelijks waarneembare verhogingen in het landschap. Alhoewel het niet altijd duidelijk is waar de mounds voor werden gebruikt weten we dat sommige stammen hun doden hierin begroeven. Anderen bouwden tempels bovenop de mounds. Ook werden ze als symbool gezien van macht van leiders die bovenop een mound woonde.  Veel mounds werden door verschillende Indiaanse groepen beschouwd als symbolen van Moeder Aarde, de gever van het leven. Dergelijke heuvels vertegenwoordigen dus de baarmoeder waaruit de mensheid was voortgekomen. De mounds worden door de Native Americans als heilige grond beschouwd.


Gebruiken

Dans

De dans is een belangrijk onderdeel van de Native Americans. Dans is een manier van uitdrukken en kun je beschouwen als een taal op zich. Met dansen worden verhalen verteld. Ze worden ook gebruikt als medium voor gebed.  Elke dans heeft zijn eigen belangrijke betekenis. Zo zijn er rondedansen die gebruikt werden om gasten, stammen en clans voor te stellen. Andere soorten dansen werden gedaan om evenementen te vieren, zoals oogst- of seizoen veranderingen, huwelijken en ontmoetingen tussen stammen. 

Tijdens de dansen wordt gebruik gemaakt van percussie en zang. De zang bestaat vaak uit niet te vertalen korte klanken die ritmisch worden gezongen op de maat van de trommels, rammelaars en shakers.

Verschillende belangrijke dansen en hun betekenis:

  • De Ghost Dance is ongestructureerd en weerspiegelt de weerstand tegen de Amerikaanse cultuur en het ontwaken van voorouderlijke geesten.
  • The Fancy Dance is een moderne creatie, gericht op het behoud van de oude cultuur en de energieke stijl van de bewegingen weerspiegelt de invloed van diverse culturen.
  • De Eagle Dance drukt de overtuiging uit dat de adelaar heilig is, en de dansbewegingen bootsen de beweging van de vogel na.
  • De zwaaiende beweging van de Grass Dance weerspiegelt de nomadische levensstijl van de Plains Indianen.
  • De bewegingen in de Hoop Dance symboliseren de eeuwige cirkel van het leven.
  • De bewegingen in de Stomp Dance zijn schuifelend en stampend en weerspiegelen de genezende kracht van medicijnen.
  • De Zonnedans staat symbool voor harmonie en is onderdeel van een jaarlijks terugkerend ritueel waarbij gebeden wordt voor genezing en offers gebracht worden namens de gemeenschap.

Pow Wow

Een Pow Wow is een evenement waar een stam of meerdere stammen elkaar ontmoet(en). het kent een lange traditie. Tegenwoordig wordt een Pow Wow vooral gebruikt om te socialiseren, dansen en zingen. Het biedt de stammen de mogelijkheid om hun cultuur te eren. 
Tijdens een Pow Wow wordt een strikt protocol gehanteerd. Zo start een Pow Wow altijd met een Grand Entry. Hierbij worden de deelnemers de ruimte ingeleid door een drager van de Eagle Staff, een uniek, heilig symbool. Dan volgen als eerste de vlaggendragers en daarna de dansers. De Grand Entry wordt begeleid door één van de drums van de gastheer die trommelt en een openingslied zingt.
Een Pow Wow kan één dag duren maar ook dagen. Vaak zijn danswedstrijden onderdeel van het evenement. De kleding die word gedragen bestaat voornamelijk uit regalia en mag geen kostuum worden genoemd. Naast dat er veel muziek en dans plaatsvindt tijdens het evenement zijn er ook kraampjes waar eten en handgemaakte spulletjes wordt verkocht. 

Soms zijn Pow Wow's openbaar en kun je als toerist hierbij een kijkje nemen. Het komt ook voor dat het een strikt gesloten aangelegenheid is.